Składka członkowska na izbę lekarską w kosztach - 2023-02-23

Lekarze i lekarze dentyści aby wykonywać zawód muszą obligatoryjnie przynależeć do danej izby lekarskiej i wnosić z tego tytułu składki członkowskie. Oznacza, że bez niej podatnik – lekarz nie mógłby wykonywać swojej pracy oraz osiągać z tego tytułu przychodów.

W związku z powyższym do kosztów działalności gospodarczej można zaliczyć składki członkowskie na rzecz organizacji, do których przynależność jest obowiązkowa przez lekarzy prowadzących wyłącznie praktykę lekarską, jak i lekarzy prowadzących praktykę lekarską i dodatkowo zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647; ost. zm. w Dz.U. z 2023 r. poz. 28)- dalej ustawa o PIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Składki członkowskie na rzecz organizacji, do których przynależność jest obowiązkowa będą należały do tej grupy.

W przypadku lekarza prowadzącego działalność gospodarczą oraz zatrudnionego na podstawie umowy o pracę wydatki poniesione na składki członkowskie mogą być kosztem z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku pracy reguluje art. 22 ust.2 ustawy o PIT, który pozwala pomniejszyć przychody z umowy o pracę jedynie o kwotę kosztów ich uzyskania określoną w sposób ryczałtowy. Do kosztów z umowy o pracę nie można zaliczyć wydatków na składki członkowskie na rzecz izby lekarskiej.

Ponadto zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 30) ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika nie jest obowiązkowa, z wyjątkiem:
a) wpłat podatników prowadzących działalność gospodarczą w dziedzinie turystyki, wypoczynku, sportu i rekreacji na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej,
b) składek na rzecz organizacji zrzeszających przedsiębiorców i pracodawców, działających na podstawie odrębnych ustaw – do wysokości łącznie nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty odpowiadającej 0,25% kwoty wynagrodzeń wypłaconych w poprzednim roku podatkowym, stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne; jeżeli przedsiębiorca nie wypłacał tych wynagrodzeń, kwota składek zaliczana do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym nie może przekroczyć kwoty 250 zł.

Podobna regulacja występuje w art. 16 ust. 1 pkt 37) ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika nie jest obowiązkowa, z wyjątkiem:
a) składek organizacji spółdzielczych na rzecz związków rewizyjnych i Krajowej Rady Spółdzielczej, z tym że górną granicę składki określi minister właściwy do spraw finansów publicznych w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Spółdzielczej,
b) (uchylona)
c) składek na rzecz organizacji zrzeszających przedsiębiorców i pracodawców, działających na podstawie odrębnych ustaw – do wysokości łącznie nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty odpowiadającej 0,25% kwoty wynagrodzeń wypłaconych w poprzednim roku podatkowym, stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Składki członkowskie na rzecz organizacji, do których przynależność jest obowiązkowa ponoszone w celu osiągnięcia przychodów należy zakwalifikować do tzw. kosztów pośrednich, które są potrącane w dacie poniesienia na podstawie potwierdzenia zapłaty zgodnie z:

art. 22 ust. 5a ustawy o PIT – dotyczy prowadzących księgi rachunkowe,
art. 22 ust. 6b ustawy o PIT – dotyczy prowadzących książkę przychodów i rozchodów.

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r . o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647; ost. zm. w Dz.U. z 2023 r. poz. 28)
Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2587)

Irena Kuryłowicz
Główna Księgowa
Okręgowej Izby Lekarskiej w Białymstoku