Loading...

Wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem - 2024-06-27

1. OBOWIĄZEK POSIADANIA WEWNĘTRZNEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ I BEZPIECZEŃSTWEM.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta  (Dz.U. z 2023 r. poz. 1692) każdy podmiot  wykonujący działalność leczniczą w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zawartej z Funduszem jest obowiązany do posiadania wewnętrznego systemu, który składa się z zasad, procedur, metod oraz opisów stanowisk pracy, w celu zapobieżenia wystąpieniu zdarzeń niepożądanych.

Głównym celem  wprowadzenia wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem  jest minimalizacja występowania zdarzeń niepożądanych. Działanie systemu skupia się na identyfikacji, monitorowaniu występowania zdarzeń oraz podejmowania działań je ograniczających.

Prowadzenie wewnętrznego systemu przez podmiot wykonujący działalność leczniczą polega na wdrożeniu, utrzymaniu i usprawnianiu tego systemu na podstawie oceny jego skuteczności oraz wyników badań opinii i doświadczeń pacjentów.

Podmiot wykonujący działalność leczniczą w ramach wewnętrznego systemu:

  1. wdraża rozwiązania służące identyfikacji ryzyka wystąpienia zdarzeń niepożądanych i zarządzaniu tym ryzykiem w ramach udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;
  2. identyfikuje obszary priorytetowe dla poprawy jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;
  3. określa kryteria i metody potrzebne do zapewnienia skutecznego nadzoru nad jakością i bezpieczeństwem udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;
  4. okresowo monitoruje i ocenia jakość i bezpieczeństwo udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;
  5. monitoruje zdarzenia niepożądane;
  6. zapewnia dostęp do szkolenia służącego uzyskaniu i podnoszeniu kompetencji personelu w zakresie jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń;
  7. prowadzi badania opinii i doświadczeń pacjentów na podstawie ankiety, o której mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie.

Wewnętrzny system zarządzania jakością powinien zawiera 3 podstawowe elementy:

  • monitorowanie zdarzeń niepożądanych,
  • badaniu satysfakcji pacjenta oraz
  • zapewnienie personelowi szkoleń związanych z tematyką zarządzania jakością.

 

2. TERMIN NA WPROWADZENIE WEWNĘTRZNEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ I BEZPIECZEŃSTWEM.

Każdy podmiot udzielający świadczeń finansowanych ze środków publicznych na podstawie umowy zawartej z NFZ zobowiązany jest do posiadania takiego systemu od dnia 30 czerwca 2024 r.

 

3. POSTĘPOWANIE ZE ZDARZENIAMI NIEPOŻĄDANYMI.

Postępowanie ze zdarzaniami niepożądanymi powinno być ukierunkowane na szukanie rozwiązań oraz wdrażanie odpowiednich działań naprawczych.

Kluczowe jest zagwarantowanie skutecznej komunikacji na wszystkich poziomach organizacji – pracownicy muszą być dobrze poinformowani, współpracować i funkcjonować zgodnie z przyjętymi procedurami. Osiągnięcie tego celu ułatwi np. opracowanie kanałów zgłaszania zdarzeń niepożądanych (formularz elektroniczny, droga mailowa, forma papierowa, ale też dopuszczenie zgłoszeń ustnych) czy przyjęcie modelu kategoryzacji zdarzeń niepożądanych (bazując np. na prawdopodobieństwie ich wystąpienia czy ciężkości).

Bazując na powyższych sugestiach można ustalić pewien zbiór zasad jaki powinien cechować system zarządzania zdarzeniami niepożądanymi:

  • jasny, ustalony i powszechnie znany personelowi sposób zgłaszania zdarzeń niepożądanych (ZN),
  • łatwość zgłaszania ZN przez wszystkich zatrudnionych (nie powinniśmy się ograniczyć tylko do personelu medycznego),
  • gwarancja poufności oraz anonimizacja informacji – klarowne i nie budzące wątpliwości zasady poufności, informacje o danych osobowych zgłaszającego ZN do wyłącznej wiadomości osoby odpowiedzialnej za system raportowania,
  • proces zgłaszania ZN powinien być niezależność od pozostałych procesów (np. rozpatrywania skarg i zażaleń) oraz od innych systemów informatycznych (np. do obsługi dokumentacji medycznej),
  • realizacja zasady podejścia procesowego –  sygnalizuje na nieprawidłowości procesowe, a to z kolei wymusza podjęcie działań naprawczych, analizowanie przyczyny (nie skupiając się na tym kto zawinił).

 

4. NARZĘDZIA POMOCNE W ZARZĄDZANIU JAKOŚCIĄ I POPRAWIE JAKOŚCI.

Standardy są kluczowym narzędziem w zarządzaniu jakością i poprawie jakości. Podmiot wykonujący działalność leczniczą musi wyposażyć się w procedury, które pozwolą określić na ile jego działania odbiegają  od norm. Określenie stopnia spełnienia standardu pozwala identyfikować obszary dalszych zmian, które pozwalają zbliżyć się do wcześniej zdefiniowanego standardu.

W tym celu należy przeanalizować standardy aktualnie istniejące na rynku i dostosować je do potrzeb. Z obecnie dostępnych narzędzi warto zwrócić uwagę na :

  • Normy ISO. Przede wszystkim norma ISO 9001, gdyż jest systemem ogólnych wymagań, które odnoszą się do ustanowienia, udokumentowania, wdrożenia i utrzymania systemu zarządzania jakością oraz ciągłego doskonalenia jego skuteczności.
  • Wytyczne akredytacji Centrum Monitorowania Jakości – zestaw standardów akredytacyjnych dla szpitali oraz program akredytacji POZ (na stronie Centrum Monitorowania Jakości).
  • Wytyczne ujęte w pierwotnym projekcie ustawy o jakości, dotyczące kwalifikacji zdarzeń niepożądanych, analizy przyczyn źródłowych tych zdarzeń oraz prowadzenia rejestru zdarzeń niepożądanych.
  • Wszelkie wytyczne branżowe i systemowe, jak np. Dobre Praktyki Dystrybucyjne.