Wspomnienie prof. Marii Lucyny Zaremba - 2022-06-13

Maria Lucyna Zaremba urodziła się 25 września 1942 r. w Białymstoku. W roku 1966 ukończyła studia na kierunku lekarskim Akademii Medycznej w Białymstoku. Bezpośrednio po uzyskaniu dyplomu lekarza 1 grudnia 1966 roku rozpoczęła pracę w Zakładzie Mikrobiologii Akademii Medycznej. Temu miejscu pozostała wierna przez 46 lat swojej pracy zawodowej, przechodząc wszystkie etapy rozwoju naukowego (doktor nauk medycznych – 1972 r., dr habilitowany – 1980 r., profesor nadzwyczajny – 1988 r., profesor zwyczajny – 1994 r.). Rozpoczęła pracę od stanowiska asystenta, natomiast poprzez kolejne awanse – ostatecznie od 1995 roku do dnia zasłużonej emerytury w 2012 roku – była kierownikiem Zakładu Mikrobiologii.

Badania naukowe prof. dr hab. Marii Lucyny Zaremba dotyczyły wielu zagadnień, m.in. zakażeń bakteriami Escherichia coli, Listeria monocytogenes, oceny nowych chemioterapeutyków i ustalania schematów leczenia zakażeń. Wyniki Jej zakrojonych na szeroką skalę badań naukowych znalazły zastosowanie praktyczne w diagnostyce serologicznej zakażeń układu moczowego czy listeriozy i są wykorzystywane do dzisiaj. Należy także podkreślić pionierskie badania nad Yersinia enterocolica i jersiniozą oraz Yersinia pseudotuberculosis i rodencjozą. Do unikalnych na skalę światową osiągnięć Pani Profesor należy wyizolowanie pierwszego szczepu Yersinia pseudotuberkulosis opornego na ampicylinę i inne antybiotyki beta-laktamowe oraz na streptomycynę. Wyrazem międzynarodowego uznania dorobku Profesor w badaniach nad Yersinia było zaproszenie Jej przez Światową Organizację Zdrowia do udziału w obradach Europejskiej grupy roboczej WHO ds. Yersiniosis w Instytucie Pasteura w Paryżu (była jedynym reprezentantem z Polski). Duże zasługi dla nauki wniosła też w tematyce chemioterapii doświadczalnej. Prof. dr hab. Maria Lucyna Zaremba współtworzyła podstawy współczesnej diagnostyki mikrobiologicznej, łącząc trzy dyscypliny: mikrobiologię, choroby zakaźne i immunologię kliniczną.

Podczas działalności zawodowej współpracowała z wieloma instytucjami i towarzystwami naukowymi w kraju i zagranicą. Opublikowała ponad 200 prac w medycznych czasopismach krajowych i zagranicznych. Brała udział w ponad 100 zjazdach w kraju i poza granicami. Wyniki swoich prac przedstawiała na zjazdach w Europie, ale też w Azji, Afryce, Ameryce Północnej i Południowej. Nie potrafię wyliczyć i wymienić wszystkich nagród i odznaczeń, które Jej wręczono przez lata działalności zawodowej.  Była doskonałym mówcą, a Jej wykłady były nowoczesne, merytoryczne i cieszyły się wielką popularnością. Nie dziwi więc fakt, że organizatorzy spotkań naukowych chętnie zapraszali prof. dr hab. n. med. M.L. Zaremba na konferencje, często z wykładem wiodącym. Na krajowym zjeździe Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego w 2006 roku została uhonorowana Medalem – Za Zasługi dla Stomatologii. Była członkiem Honorowym Polskiego Towarzystwa Mikrobiologów.

Była promotorem wielu doktoratów, recenzentem doktoratów, rozpraw habilitacyjnych i wniosków o profesurę.  W historii polskiej mikrobiologii oprócz osiągnięć naukowych, prof. M.L. Zaremba zapisała się jako autorka (wspólnie z prof. J. Borowskim) podręcznika ” Podstawy mikrobiologii lekarskiej” (1994 r.), „Mikrobiologia lekarska” (2001 r. – II wyd.), który przez lata był podstawowym podręcznikiem w nauczaniu mikrobiologii we wszystkich uczelniach medycznych w Polsce.

Nie mogę też pominąć faktu, jak wspaniałym człowiekiem była prof. M.L. Zaremba – bardzo pracowita, zasadnicza w swoich poglądach, wyrozumiała dla studentów, służąca pomocą w trudnych przypadkach, a także zawsze elegancka.

Poza współpracą na polu zawodowym łączyła nas przyjaźń w życiu prywatnym. Spędzałyśmy razem święta, ważne uroczystości rodzinne, regularnie chodziłyśmy na koncerty. Wiele godzin upłynęło nam na rozmowach przy lampce wina. Zawsze była bardzo dumna ze swoich dzieci, ich osiągnięć zawodowych i naukowych (córka Dorota – dr hab., od 35 lat pracuje w UMB, syn Krzysztof – dr hab., przez wiele lat pracownik Politechniki Białostockiej). Z podziwem mówiła o swojej czwórce dorosłych Wnuków, o tym w jak pięknym stylu zdobyły swoje wykształcenie, a teraz uzyskują awanse w pracy. Dla Nich to nie była Babcia, a Musia, tak wszyscy się do Niej zwracali. Lucynka bardzo cieszyła się też z czworga Prawnuków – Julii, Tymoteusza, Alicji, Jana – mogła o Nich opowiadać godzinami. Niestety nie było Jej dane uczestniczyć w zaplanowanym na czerwiec ślubie najmłodszego wnuka Piotra.

Odeszła od nas 22 kwietnia 2022 r. Ta idąca przez życie z niesamowitą energią kobieta zgasła nagle jak płomyk świecy. Została pochowana w grobie rodzinnym na Cmentarzu Farnym.

Lucynko – za wcześnie nas opuściłaś – bardzo nam Ciebie brakuje.

Twoja Przyjaciółka na zawsze – Prof. dr hab. n. med. Wanda Stokowska